04/25 2023

Prezesi izb rolniczych w sprawie kryzysu zbożowego

21 kwietnia 2023 r. w Warszawie odbyła się konferencja prasowa Zarządu KRIR oraz Prezesów Wojewódzkich Izb Rolniczych w sprawie propozycji rozwiązań kryzysu zbożowego oraz pozostałych artykułów rolno-spożywczych.

Prezesi Wojewódzkich Izb Rolniczych w pełni popierając protesty rolników, mając na względzie rozwiązanie kryzysu zbożowego oraz kryzysu na pozostałych rynkach artykułów rolno-spożywczych w Polsce w celu zabezpieczenia dochodów rolników, przekazali Premierowi do pilnej realizacji postulaty samorządu rolniczego.

Pilne podjęcie, w sposób formalny, działań krajowych i na forum organów UE oraz zaangażowanie innych krajów w celu przywrócenia ceł na ukraińskie artykuły rolno-spożywcze.

W tym celu należy:

wprowadzić cła (z propozycją, aby 20% z cła stanowiło dochód budżetu państwa, a 80% przeznaczane było na pomoc dla Ukrainy) i zaprzestać procedowania projektu ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony”, które przewiduje na kolejny rok do 5 czerwca 2024 r. zawieszenie stosowanie cła oraz zniesienie ograniczeń ilościowych dwóch kategorii produktów:

- owoców i warzyw objętych systemem cen wejścia,

- produktów rolnych i przetworzonych produktów rolnych objętych kontyngentami taryfowymi,

objąć ukraińskie produkty rolno-spożywcze jako produkty wrażliwe, które przekraczają granicę i wjeżdżają na teren Polski systemem SENT przez Krajową Administrację Skarbową, czyli pełnym monitoringiem,
ujawnić wszystkie firmy zajmujące się skupem zbóż i rzepaku z Ukrainy, a tzw. zboże techniczne wykorzystać zgodnie z przeznaczeniem; jeśli sprzedane zostało na cele konsumpcyjne zastosować surowe kary w stosunku do podmiotów sprzedających i kupujących,
wprowadzić wysokie kary dla nieuczciwych krajowych podmiotów skupujących ukraińskie zboże, by tranzyt faktycznie był tranzytem,
należy rozważyć monitoring trwających umów z dostawcami z Ukrainy na sprzedaż produktów rolno-spożywczych,
wprowadzić ciągłe i pełne badania fitosanitarne, pozostałości pestycydów, mykotoksyn i badania weterynaryjne produktów rolno-spożywczych, które wpływają na obszar Polski,
zabezpieczyć porty w Polsce dla eksportu nadwyżki polskiego zboża z magazynów – tranzyt ukraińskich produktów rolno-spożywczych powinien odbywać się drogą lądową. Prowadzenie tranzytu winno się odbywać w sposób nie blokujący możliwości zbytu polskiego ziarna.
Należy zabezpieczyć środki finansowe z budżetu UE i budżetu krajowego w kwocie minimum 10 mld zł na rekompensaty dla gospodarstw rolnych produkujących zboża (również na cele paszowe), rzepak, owoce miękkie, produkcję sadowniczą i warzywniczą.
Należy szybko i jednoznacznie określić i podać do publicznej wiadomości rolników rozwiązania prawne umożliwiające wypłatę rekompensat za poniesione straty w przeliczeniu na 1 ha na podstawie wniosków o dopłaty bezpośrednie złożone do ARiMR w 2022 r.
Należy wprowadzić w trybie pilnym skup zboża od polskich rolników przez Holding Polska Grupa Spożywcza.
Holding Polska Grupa Spożywcza powinien postawić nowe elewatory pozwalające na przyjęcie ziarna od producentów nie posiadających magazynów.
Należy wdrożyć program dopłat dla podmiotów gotowych odpłatnie przechować ziarno.
Aby zabezpieczyć rolników przed kryzysem w dłuższej perspektywie, należy pilnie rozpocząć budowę Portu zbożowego (np. na terenie Euro portu w Gdańsku) o dużej przepustowości, z infrastrukturą kolejową – zamiast inwestować w budowę Centralnego Portu Lotniczego, który z pewnością pochłonie znaczne środki finansowe. W tym celu należy przekierować środków budżetowe z CPK na budowę portu zbożowego. Taka inwestycja da polskim rolnikom szansę na sprzedaż swojego zboża po konkurencyjnej cenie, co z kolei przyczyni się do rozwoju i przetrwania polskiego rolnictwa oraz poprawy sytuacji gospodarczej kraju. Potrzeba budowy portu wynika z faktu, że do czasu wojny Rosji na terytorium Ukrainy, transport zboża z zachodu Ukrainy odbywał się przez port morski w Kłajpedzie przez Białoruś. Budując port w Polsce można osiągnąć powstanie nowego szlaku eksportu ukraińskiego zboża do Afryki, co będzie szansą rozwoju dla Polski.
Należy rozwijać, jako bufor nadwyżek zbóż i rzepaku, system produkcji biopaliw w oparciu o Holding Polska Grupa Spożywcza i PKN Orlen.
Należy rozwijać i dofinansować np. z KPO budowę biogazowni na kiszonkę z kukurydzy.

Aby poprawić sytuację finansową gospodarstw rolnych należy:

- pilnie wprowadzić zmiany legislacyjne w Planie Strategicznym dla WPR, dotyczące systemu przyznawania dopłat bezpośrednich, który wymaga bezwzględnego uproszczenia procedur i zasad. Obniżone stawki w stosunku do lat ubiegłych już pogarszają sytuację finansową gospodarstw,

- zwiększyć do kwoty maks. 80% II filara WPR ze środków z budżetu krajowego, które przeznaczone są na rozwój gospodarstw rolnych,

- stworzyć linie kredytowe dla gospodarstw rolnych z dopłatami z budżetu państwa na poziomie 2%,

- stworzyć prawdziwe programy restrukturyzacyjne dla zadłużonych gospodarstw rolnych.

Uwzględnienie powyższych propozycji umożliwi złagodzenie trudnej sytuacji polskich rolników.

Źródło: http://www.krir.pl